In contrast to our recent renovation of the three-story monument by Ziller (Monument Hotel), this project, across the same square in Psiri neighborhood, has a different agenda: The two houses on Agiou Dimitriou Street feature a listed façade and can be extended upwards. Apart from the expected stepped section of the addition (result of the sky exposure plane), the main question was what will be the character of the new facade, visible from the adjacent square of Agios Dimitrios church. How it will stand out as new and at the same time maintain some connection with the lower part. Robin Standefer and Stephen Alesch allude to this search for the “unique yet familiar.” In terms of similarity, the role of proportions remained for us important: that the new openings would be oblong, vertical, like the neoclassical ones immediately bellow. In their rhythmic repetition, there was no point in aligning new and old openings -the windows in the two adjoined neoclassical buildings of the base had their own rhythms and due to the setbacks of the extension, any alignment would never be perceived.

For the inspiration from the listed façade, we focused on its details. Indeed, something unique has initially escaped our attention: a garland of laurel leaves was repeated three times above its windows. Initially when we singled out this decorative element as a starting point to form a new facade texture, we did not realize the quiet coexistence of this small detail within architecture. But then, gradually, we began to recognize it in other places as well: carved on a marble lintel on Prassa Street or in a plaster version of it, on the axis of a façade on Patision Street, opposite the Polytechnic University. These had become simplified, flat versions of the laurel band which used to decorative primarily semicircular mouldings: the torus at the base of a column as applied to Trajan’s column or the extensive golden mouldings on the frames of the vaults designed by the architect E. M. Barry in National Gallery in London.

In our renovation, the bay leaf garland is enlarged and expanded to emulate a surface with a fish-scale structure: the new facades are to be formed of semicircular ceramic tiles, similar to those used by architect Eli Modiano on the excellent roof (a Mansart type with minimal deviation from the vertical, interrupted only by circular skylights) of the old customs offices in the port of Thessaloniki. The decorative detail of the listed building and the scaly “armor” of the new facade partake into a new dialogue, the latter in the tones of the light-colored terracotta, forming a kind of new vertical “roof” where the only actual slope is to be witnessed in the lintels themselves: they meet the parapet at an angle, emphasizing the vertical proportions of the openings and bring the thickness of the wall to a sharp edge.

In the internal layout of the hotel, we kept the impressive wooden staircase that connects the ground floor to the first floor. And we even created an identical one in the same place for the descent to the basement. A new vertical staircase and elevator core is placed at the rear of the building to serve all levels. We also maintained a skylight in the separating wall so that the hall to the rooms retains natural light on each level.

Σε αντιδιαστολή με το πρόσφατο έργο μας, την ανακαίνιση του τριώροφου μνημείου από τον Τσίλλερ (το ξενοδοχείο Monument), η ανακαίνιση αυτή διαγώνια απέναντι, στην ίδια πλατεία, γίνεται με άλλους όρους: Οι δύο κατοικίες στην οδό Αγίου Δημητρίου διαθέτουν διατηρητέα όψη και μπορεί από πάνω τους να γίνει επέκταση καθ΄ ύψος. Πέρα από την αναμενόμενη σκαλοπατιαστή τομή της προσθήκης (αποτέλεσμα της εφαρμογής του ιδεατού στερεού), το βασικό ερώτημα ήταν ποιος θα είναι ο χαρακτήρας της νέας όψης, ορατής από την πλατεία του ναού του Αγίου Δημητρίου. Με δεδομένο ότι θα θέλαμε ταυτόχρονα και να ξεχωρίζει από τη διατηρητέα όψη και να διατηρεί κάποια κοινά στοιχεία με αυτήν. Όπως λένε οι Robin Standefer and Stephen Alesch, να είναι «μοναδικό και συνάμα οικείο». Κατά αρχάς ως προς την ομοιότητα σημαντικός παρέμεινε ο ρόλος των αναλογιών: το ότι τα νέα ανοίγματα θα ήσαν υψίκορμα όπως και της διατηρητέας όψης, σε μια ρυθμική επανάληψη. Περασιές δεν μπορούσαν να επιτευχθούν -τα δυο ενωμένα νεοκλασικά της βάσης είχαν δικούς τους ρυθμούς και λόγω της υποχώρησης της νέας όψης, η όποια ευθυγράμμιση δεν θα ήταν ποτέ αντιληπτή.

Ύστερα χρειάστηκε να έρθουμε πολύ κοντά στην παλιά όψη, να κοντοσταθούμε στις λεπτομέρειες της. Γιατί πράγματι διέθετε κάτι το μοναδικό: μια γιρλάντα από φύλλα δάφνης να επαναλαμβάνεται τρεις φορές πάνω από ισάριθμα παράθυρα της πρόσοψης. Αρχικά όταν ξεχωρίσαμε αυτό το διακοσμητικό στοιχείο σαν αφετηρία για να σχηματίσουμε μια νέα υφή πρόσοψης, δεν είχαμε αντιληφθεί την αθόρυβη συνύπαρξη αυτής της μικρής ευθύγραμμης δάφνινης γιρλάντας με την αρχιτεκτονική. Και όμως μετά, σταδιακά, αρχίσαμε να την αναγνωρίζουμε και σε άλλα σημεία: σκαλισμένη σε μαρμάρινο υπέρθυρο στην οδό Πρασσά ή σε γύψινη εκδοχή της, στον άξονα όψης στην οδό Πατησίων, απέναντι από το Πολυτεχνείο. Υπήρχαν λοιπόν ήδη οι απλοποιημένες, επίπεδες εκδοχές της δάφνινης ταινίας που ως διακοσμητικό μοτίβο κάλυπτε πρωτίστως ημικυκλικά κυμάτια: τη σπείρα ή τόρο στη βάση ενός κίονα όπως εφαρμόστηκε στη στήλη του Τραϊανού ή τα εκτενή χρυσά κυμάτια στις κορνίζες των θόλων που σχεδίασε ο αρχιτέκτονας E. M. Barry στην Εθνική Πινακοθήκη στο Λονδίνο.

Με βάση τη δάφνινη ταινία επιχειρούμε μια μεγέθυνση της με ταυτόχρονη διατήρηση της φολιδωτής δομής: οι νέες προσόψεις να σχηματίζονται από κεραμικά ημικυκλικά πλακίδια, παρεμφερή με εκείνα που ο Ελί Μοδιάνο χρησιμοποίησε στην εξαιρετική στέγη (τύπου Mansart με ελάχιστη απόκλιση από την κατακόρυφη και ένθετους κυκλικούς φεγγίτες) των παλιών τελωνείων στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης. Η διακοσμητική λεπτομέρεια του διατηρητέου και η φολιδωτή «πανοπλία» της νέας πρόσοψης συσχετίζονται, η τελευταία στις τονικότητας της ανοικτόχρωμης τερακότας, σχηματίζοντας ένα είδος νέας κατακόρυφης «στέγης» όπου το μόνο επικλινές είναι το ίδιο το πρέκι των ανοιγμάτων: εκτείνονται λοξά μέχρι το στηθαίο, τονίζοντας τις κατακόρυφες αναλογίες των ανοιγμάτων και μηδενίζοντας κάθε τόσο σε μια ακμή το πάχος του τοίχου.

Στην εσωτερική διάταξη του ξενοδοχείου, διατηρήσαμε την εξαιρετική ξύλινη σκάλα που συνδέει το ισόγειο με τον όροφο. Και μάλιστα δημιουργούμε μια πανομοιότυπη στην ίδια θέση για την κάθοδο στο υπόγειο. Ένας νέος κατακόρυφος πυρήνας κινήσεων τοποθετείται στην πίσω πλευρά του κτιρίου ώστε να εξυπηρετεί όλες τις στάθμες. Διατηρούμε επίσης ένα φωταγωγό στη μεσοτοιχία του κτιρίου ώστε το χολ κίνησής προς τα δωμάτια να διαθέτει φυσικό φως σε κάθε στάθμη.